Czeski mistrz i ja z przeszłości

    Zdumiewało mnie zawsze to, z jaką łatwością niektórzy potrafią pisać; dobierają do siebie słowa tak, jakby nie sprawiało im to żadnego problemu i tworzą powieści, które zachwycają przez lata. Jedni całą historię wymyślają, w wyobraźni tkają całkiem nowy świat, który później opisują i w którym powołują do życia niezwykłych bohaterów. Drudzy posiłkują się rzeczywistością, ale dodają do niej coś niezwykłego, by zachwycić, zszokować lub rozśmieszyć. Ale jest niewielka grupa takich pisarzy, którzy opisują najzwyklejszą codzienność, pokazując nam, że nawet w tym co zwykłe można dostrzec coś nowego.
   Jednym z nich jest Zdenĕk Svĕrák, czeski aktor, komik, scenarzysta i pisarz, który zwykłą podróż pociągiem potrafi opisać w taki sposób, że chce się to czytać. Jego opowiadania nie wbijają w fotel, nie powodują szybszego bicia serca, ale pokazują ironię losu, której często nie dostrzegamy w codziennej bieganinie. "Podwójne widzenie" to zbiór 19 anegdot, z których ciężko jest wybrać tą najlepszą; każda z nich otwiera oczy i zdumiewa, że dotąd nie zauważyłam tak oczywistych niuansów życia. Wszystko to okraszone jest czeskim humorem, który uwielbia chyba każdy, kto chociaż raz miał przyjemność się z nim zapoznać.
     Svĕrák twierdzi, że pisanie opowiadania jest jak trzymanie w ręku pestki i tworzenie wokół niej czereśni albo śliwki - takich pestek w swojej szufladzie mam na pęczki i może z czasem zamienią się one w piękne, dojrzałe owoce.
   O opowiadaniach pisać nie potrafię, przyznaję ze skruchą; nie wiem jak się za nie zabrać, jak je opisać, by nie zepsuć niewiadomej zakończenia, żeby zainteresować, nie zniechęcić, więc pozwólcie, że dzisiaj będzie krótko i na temat - bo po co pisać, skoro można czytać?

    Jako, że dziś o opowiadaniach to wrzucam tu parę moich pestek, z opowiadania, które pisałam och, dobre kilka lat temu (pamiętajcie, byłam wtedy młoda piękna, pełna ideałów, bez cellulitu więc nie krytykujcie za bardzo). Pora je pokazać światu, nawet jeśli świat się nie będzie nimi zachwycał.

"Wiem już, że kiedy zasypiam, sami bogowie zsyłają mi sny, karząc lub nagradzając za przeżyty dzień. Wiem, że aleksandrowe "obiecuję" znaczy więcej niż obietnica samego Zeusa, że w oczach poległych wojowników nadal odbija się słońce, że świat to miejsce, gdzie brak miejsca na uczucia tak proste jak współczucie i zrozumienie, że aby przetrwać trzeba żyć według schematów, że aby zostać kimś wielkim i niezapomnianym, trzeba się buntować. 

Nauczyłem się już, że kłamstwo nieraz boli mniej niż prawda, że od śmierci straszliwsza jest samotność i że przyjaźń to jedyna rzecz, dla której mogę żyć."

"Syknąłem, kiedy rana zamoczona w wodzie zapiekła żywym ogniem.

Więc tak wygląda wojenna rana? Nie pamiętam nawet kiedy i kto mi ją zadał; ból poczułem dopiero później. W bitewnym gwarze liczy się tylko to, czy masz jeszcze siłę do walki. Walczysz, nie bacząc na to, ilu twoich poległo, ani ilu wrogów cię atakuje. Jesteś jak sam Hades, brakuje ci tylko kluczy do bram piekieł i Cerbera przy boku. 

Uzbrojeni poza mieczami tylko w naszą odwagę i wiarę we własne umiejętności brniemy do przodu. Wyłączamy emocje, gasimy myśli i działamy szybko, prawie mechanicznie. Atak, unik, krok do przodu, znowu atak, dźwięk miecza wbijającego się w ludzkie ciało, atak z tyłu, unik. I szept śmierci krążącej wokoło nas i obiecującej cierpko: "jeszcze nie tym razem".

"Mało w nim zostało z tamtego Aleksandra. Wszystko gdzieś uciekło, pochowało się a ja nie mam już siły tego szukać. Dwanaście lat tułaczki po świecie to zbyt mało, żeby zgubić siebie, ale wystarczająco dużo, by zmienić się nie do poznania. 

Coraz mniej rozumiem tego Aleksandra a i on przygląda mi się uważniej niż kiedyś. Mur utkany z żalu za kompanami z dzieciństwa i trudami dorosłego życia zdaje się odciął nas od siebie już zupełnie. Z dawnych lat pozostał w niecierpliwy ogień, który pcha go ciągle do przodu, nie pozwalając się zatrzymać ani na chwilę. 

Kiedyś to wszystko było łatwiejsze. Byliśmy małymi dziećmi o marzeniach gigantów. Dzisiaj z tamtej dwójki przyjaciół pozostaliśmy my - niepotrafiący się zatrzymać tytan i jego przeklęty swym oddaniem przyjaciel."

   Widzicie jaka kiedyś byłam pełna wiary w istniejące ideały? A tak na poważnie, kiedyś napiszę książkę. Choćby na starość i choćby miała to być historia o alpace, która szukała domu w mroźny zimowy wieczór. Ale dam radę, napiszę. Pestki mam, brakuje mi miąższu.