"Lunatycy", czyli rzecz o terroryzmie.

   Kiedyś, dawno, dawno temu ludzie bali się, że niebo spadnie im na głowy. Później, w średniowieczu, drżeli na myśl o Bożej karze, jeżeli okaże się, że ich dobre uczynki są niewystarczające, aby po śmierci dostąpić zaszczytu życia wiecznego. Kolejne wieki przynosiły nowe strachy, aż teraz, na początku XXI boimy się wszyscy chyba tego samego – terroryzmu.

   Paradoksalnie, terroryzm nie jest zjawiskiem nowym; istnieje prawie tak długo, jak cywilizacje, jednak dopiero w ciągu ostatnich dekad jego rozmach znacznie się powiększył i coraz częściej wykorzystuje on śmiercionośne bomby, karabiny i granaty. Trudno jest trafić na wydanie wiadomości, gdzie ani słowa nie będzie o kolejnym ataku terrorystycznym, o kolejnych niewinnych ofiarach, o groźbach płynących ze strony tych, którzy przewodniczą komórkom przestępczym.

   Być może właśnie dlatego książka „Lunatycy” tak bardzo przeraża. Jej autor, Hakan Eriksson przez lata zajmował się dziennikarstwem, śledził sytuację, która dzieje się na całym świecie, a przede wszystkim w Skandynawii i na Bliskim Wschodzie. W Szwecji mieszka obecnie około 350 tysięcy muzułmanów; nie jest to może liczba aż nazbyt ogromna, jednak czytając, jak traktują oni rodowitych Szwedów, przyprawia o lekki niepokój. Eriksson skupił się w swojej powieści przede wszystkim na młodych ludziach, którzy nie do końca wiedzą kim są; miotają się od bycia Europejczykiem do bycia Muzułmaninem i nie wiedzą jak te dwie struktury ze sobą połączyć. Ponadto, tych, którzy mają tylko europejskie korzenie traktują gorzej, z pogardą, grożą im, wyśmiewają i niekiedy biją, tylko dlatego, że mają lepszy status społeczny.

"- Ale chyba w Koranie musi być coś napisane o wojnie?

- Oczywiście, że jest. Nawet całkiem sporo [...] Tutaj na przykład, jest napisane o nieuniknionej, podkreślam nieuniknionej, walce, którą trzeba toczyć z poczucia odpowiedzialności, a nie kierując się nienawiścią czy żądzą zemsty." 

   „Lunatycy” to książka, gdzie do głosu dochodzą trzy całkowicie różne od siebie osoby. Pierwsza z nich to Anette Jansson, komisarz wydziału kryminalnego policji, która pracuje nad tym, aby znaleźć powiązania pomiędzy islamistami a młodzieżą zamieszkującą Szwecję. Rozmawiając z dziesiątkami młodych ludzi, stara się dojść do prawdy, która pozwoliłaby jej zapobiec atakowi terrorystów…

Kolejną postacią jest Mohammed, bojownik islamski, który zostaje wysłany do Szwecji, aby tam stworzyć nową komórkę terrorystyczną i zaatakować, gdy dostanie stosowny rozkaz. To człowiek nastawiony na jeden cel, mający klapki na oczach, nie zwracający uwagi na nic innego, niż to, co zostało mu powiedziane podczas wieloletniego szkolenia. Jest przekonany, że jego działania przyniosą tylko to, co dobre, tylko to, co zadowoli Allaha.

   Trzeci bohater tej książki to nastoletni Jamal, którego rzuciła dziewczyna i stara się odnaleźć swoją drogę w życiu. Zwraca się w stronę religii i czuje dezorientację, kiedy słyszy na każdym kroku dwie odrębne wersje tłumaczenia Koranu. Jedni mówią, że Allah nakazał im walczyć z wszystkimi niewierzącymi, drudzy zaś utrzymują, że wojna jest dozwolona tylko w sytuacji bez wyjścia, w każdym innym wypadku jest grzechem. Młody człowiek staje na rozdrożu tego, co wybrać, komu zawierzyć i jak ukształtować swoje życie.

"Jamal podrapał się po wygolonym karku.

- Ale przecież jest tylko jedna prawda.

- Jest tylko jeden Bóg - poprawił go imam i poklepał czule po ręce."

   Eriksson pisze bardzo przekonująco, co powoduje, że czytelnik czuje się złapany w całą spiralę wydarzeń i nijak nie można się z niej wyrwać. Autor pokazuje, że Muzułmanie to nie tylko ci źli terroryści, ale i ludzie, którzy inaczej postrzegają swoją wiarę i którzy pragną żyć w bezpiecznym kraju; niestety coraz częściej są zagłuszani przez bojowników, głuchych na głosy rozsądku, którzy po szkoleniach mają wyprane mózgi i nie potrafią samodzielnie myśleć i podejmować decyzji. W „Lunatykach” świetnie został przedstawiony problem włączania do komórek terrorystycznych młodych ludzi; wszystko odbywa się przez Internet, mekkę młodzieży, gdzie mogą się wygadać, wyżalić i znaleźć pomoc – niestety często tylko pozorną. Na przeciw całego tego terroryzmu, machlojek, manipulacji i zła stoi w „Lunatykach” jedna tylko kobieta – Anette, która stara się walczyć, chociaż państwo nie daje jej dużego pola manewru. Może jedynie rozmawiać ze swoimi informatorami, próbować dotrzeć do niewygodnych prawd, pozyskać zaufanie i nie poddawać się w tej nierównej walce.

   Przez prawie czterysta stron poznajemy nowe fakty, fabułą toczy się coraz szybciej, my niepokoimy się coraz bardziej i zastanawiamy się tylko, czy nastąpi to, co pozornie nieuniknione – zamach, który pochłonie kolejne setki żyć, który przerazi kolejne tysiące osób?