"Małe wielkie odkrycia" i "What if? A co, gdyby?" - czyli dwie świetne propozycje na Mikołajki. Rozgrzewajmy neurony, fałdujmy mózg!

Mikołajki tuż-tuż i pewnie wielu z Was, zastanawia się co kupić swojej drugiej połówce, niezbyt lubianemu bratankowi czy wujkowi z bujnym wąsem. Swoją drogą, tu pewna dygresja, nigdy nie miałam wujka z bujnym wąsem, co, jak sądzę, wpłynęło na mój charakter i całe postrzeganie rzeczywistości; bo wujek z bujnym wąsem jest jakimś źródłem stabilizacji i życiowego osiągnięcia, tak przynajmniej sądzę... Pozbawiona wuja z wąsem wybrałam sobie na życiowego towarzysza chłopaka z brodą. Psychoanalityk na pewno by mi to wypomniał.

Wracając jednak do tematu; pomysłów na prezenty jest bez liku – zaczynając od skarpetek z podobizną Woody'ego Allena, poprzez zestaw do robienia sushi, na susłach kończąc (tak, nadal mam fazę na susła.) Ja przedstawię dwie propozycje książkowe, co by obdarowani mieli możliwość sfałdowania nieco swojego mózgu, bo mózg sfałdowany to mózg mądry!

 Pierwszą książką, którą chcę polecić są „Małe wielkie odkrycia” autorstwa Stevena Johnsona. Ta niewielka publikacja to prawdziwy rarytas dla tych, którzy lubią zaskakiwać ciekawostkami przy wigilijnym stole. Dzięki niej dowiemy się o zwykłych przedmiotach codziennego użytku i o ich historii, która dla wielu ludzi jest równie nieznana jak metryka ślubu sąsiadki z trzeciego piętra.

Czy wiedzieliście skąd wzięło się szkło? Ha, początek recenzji i już zaczynają się schody; bo czym jest szkło, każdy wie. Jak się je wytwarza – to też jest wiadome jakiejś części ludzkiej populacji. Ale skąd się wzięło – cóż, na to pytanie nie odpowie wam przypadkowy przechodzień ani przeciętny nauczyciel fizyki. Pierwsze szkło pojawiło się na ziemi a dokładniej rzecz ujmując na Pustyni Libijskiej jakieś 26 milionów lat temu, gdy ziarenka krzemionki zostały ogrzane temperaturą rzędu pięciuset stopni i zmieniły się w szkło. Ale droga od tamtego wydarzenia do produkowania luster czy szyb była długa i bolesna o czym można przekonać się czytając „Małe wielkie odkrycia”.

Niech podniesie rękę ten, kto wiedział, że pierwszym elementem świata materialnego, który udało się bezpośrednio przemienić w energię elektryczną był dźwięk. Zawsze zastanawiało mnie  w dzieciństwie, jak za pomocą drutu mój głos wędrował na setki kilometrów i był słyszany kilka sekund później na dalekim, jak dla mnie, Śląsku. Później, kiedy pojawiły się komórki i satelity łatwiej było mi to zrozumieć (chociaż i tak nie zrozumiałam nigdy tego fenomenu do końca) niż owy drut, który nijak nie kojarzy mi się z czymś, co pozwoli mojemu głosowi się przemieszczać.

Ta książka nie ma wielu rozdziałów, jednak widać, że autor włożył w nią dużo wysiłku, szczególnie w szukanie źródeł, z których czerpał swoją wiedzę. Bibliografia jest ogromna, lecz Steven Johnson przetworzył wszystkie teksty tak, że tchnie z nich ciekawością a nie stęchlizną i znużeniem.

Świetny pomysł na prezent dla tych, którzy pasjonują się fizyką, chemią czy informatyką lub po prostu są ciekawi jaką drogę przebyło światło nim znalazło się w żarówce świecącej nad naszymi głowami. Niebanalna lektura, polecam ją szczególnie dla młodszego rodzeństwa czy innych powinowatych i krewnych, co by zachęcić ich do nauki przedmiotów ścisłych. Kto wie, może gdybym przeczytała „Małe wielkie odkrycia” będąc w podstawówce, teraz byłabym fizykiem?

Drugą książką, którą chcę polecić jest „What if? A co, gdyby?” O ile pierwsza pozycja wyjaśniała nam historię lodu, światła czy telefonu o tyle ta odpowiada na najbardziej absurdalne pytania, które kiedykolwiek zostały zadane. Ale od początku.

Randall Munroe pracował kiedyś dla NASA, zajmował się robotyką. Pewnego dnia jednak postanowił rzucić to wszystko w diabły i zająć się rysowaniem komiksów. Założył bloga XKCK i zaczął odpowiadać na absurdalne pytania ciekawskich ludzi a dodatkowo swoje odpowiedzi urozmaicał śmiesznymi i ironicznymi rysunkami. Kiedy pytania zaczęły się powtarzać Munroe postanowił wydać książkę, która momentalnie stała się bestsellerem i podbiła światowe rynki.

Jak wyglądał Nowy Jork 10 tysięcy lat temu? A 100 tysięcy? A miliard lat temu? Cóż, mogę powiedzieć jak wyglądał około roku 1600 a raczej odesłać do strony welikia.org, gdzie zobaczycie wygląd Manhattanu nim stał się cóż... Manhattanem i nim zamieszkała na nim Carrie Bradshow wraz ze swoimi

butami.

Miliard lat temu Nowy Jork a raczej grunt, na którym kiedyś wyrośnie to wielkie miasto, znajdował się gdzieś pomiędzy obecną Angolą a Afryką Południową. Ciekawe czy gdyby wtedy kręcono filmy katastroficzne to meteoryt wiedziałby gdzie uderzyć? >bo to zawsze jest Nowy Jork!<

Ta książka to też pocieszenie dla tych, którzy szukają miłość albo tkwią w nieszczęśliwych związkach, bo wychodzą z założenia, że każdy ma tylko jedną drugą połówkę i trzeba z tym żyć. Absurd! Fizyka wam mówi, żebyście się opanowali i wzięli w garść. Gdyby każdy z nas miał tylko jedną bratnią duszę to prawdopodobieństwo jej spotkania wynosiłoby od 1 do 10 tysięcy a to oznacza, że miłość byłaby wtedy towarem tak deficytowym jak papier toaletowy w czasach PRL-U.

  Najzabawniejsze, według mnie, pytanie z tej książki brzmi: „Jak dużą Moc może wygenerować Yoda?” Po czym autor zaznacza, że nie ma zamiaru brać pod uwagę prequeli Gwiezdnych wojen (POWIEDZCIE, ŻE ROZUMIECIE TĄ IRONIĘ, BO JAK NIE TO WYJDZIE NA TO, ŻE ZAMIENIAM SIĘ W NERDA.) Oraz: „Jakie są szanse na to, że jeśli zadzwonimy pod przypadkowy numer telefonu i powiemy – na zdrowie – trafimy na osobę, która przed chwilą kichnęła?”

„What if?” to przezabawna, diablo inteligenta książka, która ucieszy każdego, od małego do starego, bo w każdym człowieku ciągle drzemią pytania, na które rodzice nie odpowiedzieli nam w dzieciństwie (i nie mam tu na myśli pytania o to, co stało się z pieniędzmi z Komunii.)

Jeśli nie wiecie jeszcze co kupić na nadchodzące Mikołajki to skorzystajcie z moich podpowiedzi. Nie dość, że będziecie wspierać czytelnictwo to dodatkowo pomożecie neuronom bliskich trochę popracować a to rzecz bezcenna. A przy okazji sami dowiecie się kilku ciekawostek i zaskoczycie ciotkę przy Wigilii pytając ją czy wie jak zwiększyć ilość pożarów w Ameryce o 15%, albo co by się stało, gdyby zaczęła pływać w basenie pełnym wypalonego paliwa jądrowego. Zabawna dyskusja nad karpiem gwarantowana!